نگاهی به دو کلیسای تاریخی خوی

این مطلب به طور کامل در فصلنامه پیمان (شماره 79، بهار 1396، صفحه 200-225) منتشر شده است.

قریس روستایی است که در حدود سی و یک کیلومتری شمال غرب شهرستان خوی و چهار و نیم کیلومتری جنوب غربی جاده خوی به چالدران قرار گرفته است. این روستا در سال 1379 از دهستان فیرورق بخش مرکزی خوی جدا و به توابع دهستان سکمن اباد بخش صفائیه خوی پیوست و بر اساس سرشماری سال ۱۳۸۵ جمعیت آن ۶۲۵نفر (۱۱۸ خانوار) است. سکونت در قریس از سه بخش متمایز تشکیل شده است. الف: بخش قدیمی که در ضلع شمال غربی روستا واقع شده و در حال حاضر کاملاً متروکه است و آثار کمی بصورت دیوارک ها و بقایایی از سفال و سایر مظاهر زندگی در دامنه کوه مشرف به روستا دیده می شود. ب: بخش ثانویه روستا مربوط به سکونت ارامنه در ان است که در این مرحله کلیسایی در ضلع شمالی ورودی روستا و نیز واحدهای ساختمانی در جنوب غربی کلیسا برجا مانده و معماری واحد های ساختمانی چینه ای یا خشتی با پوشش های چوبی است که متروکه شده ج: مرحله سوم سکونت در روستا مربوط به وضعیت کنونی آن می باشد. این روستا دارای یک کلیسای تاریخی ارمنی و یک قبرستان تاریخی ارامنه با سنگ قبرهای حکاکی شده و ارزشمند است. کلیسای تاریخی مریم مقدس در ابتدای ورودی روستا در حاشیه منازل روستاییان واقع شده و به شماره 4847 در سال 1380 در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است...

دورنمای کلیسای قریس

فنایی  روستایی است که در حدود چهار کیلومتری جنوب شهرستان خوی و دو کیلومتری پل تاریخی خاتون قرار گرفته است. این روستا از  توابع دهستان قره سو( دیزج دیز)  بخش مرکزی خوی بوده و بر اساس سرشماری سال ۱۳۸۵ جمعیت آن 652 نفر (134  خانوار) است. در داخل این روستا کلیسای ارزشمند تاریخی  که در میان منازل روستاییان محصور شده، قرار دارد. احتمالا از اوایل قرن بیستم روستای فنایی متروکه شده و ارامنه از این روستا مهاجرت کرده اند لذا ساکنین بعدی بدون توجه به حریم و اهمیت کلیسای تاریخی، خانه های خود را در اطراف آن احداث نموده اند به طوریکه از نزدیکی بنا نیز کلیسا به سختی قابل مشاهده و تشخیص است....

نمای کلیسای فنایی